Zo doe je dat: Zinnen en woorden gecontroleerd afbreken

Ik zie erg vaak dat teksten door dtp’ers niet goed worden afgebroken. Voor hetzelfde geld en net zo snel doe je het meteen goed. Je bespaart er zelfs tijd mee, zeker bij lange teksten. Ik laat je zien hoe je dat doet.

• Een woord op een specifieke plek laten afbreken: ga op de plek in het woord staan waar je wilt afbreken en typ een zacht afbreekstreepje (shift-cmd-streepje);
• Een woord niet laten afbreken: ga voor het woord staan en typ het zachte afbreekstreepje (shift-cmd-streepje);
• Twee woorden bij elkaar houden: typ een niet-afrekende spatie (option-cmd-x) ipv een gewone spatie tussen de twee woorden.
• Een zachte return (shift-return) typ je alleen als het echt niet anders kan;
• Een harde return (return) typ je nooit binnen een paragraaf;

Ik ben al bij veel reclamebureaus geweest en ik zie heel vaak hetzelfde gebeuren met teksten: ze worden ‘hard’ afgebroken aan het einde van een regel.

Zoals in het volgende voorbeeld:

De dtp’er wil een woord afbreken en typt een liggend streepje (een divisie) waardoor het restant naar de volgende regel springt. Verderop wil de dtp’er een woord in zijn geheel naar de volgende regel brengen en typt daarom een return. Als in de alineastijl een ruimte na de paragraaf ingesteld is, dan besluit de dtp’er de ongewenste ruimte handmatig terug naar 0 mm te zetten of (net iets minder erg) de dtp’er heeft een zachte return getypt en heeft geen last van de ongewenste extra regelruimte.

Stel je eens voor dat er een tekstwijziging plaats vindt. Onvoorstelbaar, ik weet het, maar stel dat dat gebeurt. Dan moet je al die zorgvuldig gemaakte afbrekingen allemaal ongedaan maken en begint de hele riedel weer opnieuw…

De dtp’er maakt in mijn voorbeeld 5 fouten achter elkaar. Ik laat je zien welke dat zijn:

1. Een afbreekstreepje moet je zacht typen (shift-cmd-streepje). Nooit hard. En wel hierom: een zacht afbreekstreepje verschijnt alleen als dat nodig is: als het woord waarin die staat moet worden afgebroken. En blijft verborgen als dat woord door bijvoorbeeld een latere aanpassing van de tekst midden in een regel komt te staan.
2. Een afgebroken woord in zijn geheel naar de volgende regel brengen doe je niet met een zachte return. Ga met je cursor direct vóór het woord staan dat wordt afgebroken en typ shift-cmd-streepje. Daarmee geef je aan dat dit woord in zijn geheel niet afgebroken mag worden. En dus gaat ie naar de volgende regel.
3. Binnen een paragraaf typ je alleen een zachte return (shift-return) als het echt niet anders kan.
4. Binnen een paragraaf typ je nooit een harde return. Een harde return betekent voor een tekst: einde paragraaf.
5. De ruimte na een paragraaf is door de ontwerper niet voor niets zo ingesteld. Daar ga je niet op ingrijpen omdat een tekst niet die vervelende tussenruimte mag hebben.

Met het shift-cmd-streepje ben jij in controle wáár een woord precies moet worden afgebroken. Er mogen meerdere zachte afbreekstreepjes in een woord staan. Zo bepaal jij bijvoorbeeld dat ‘hottentottententententoonstelling’ alleen na hotten-, totten-, tenten- en tentoon- mag worden afgebroken.

Als laatste heb je nóg een troef in handen: als je een woord wat aan het einde van een regel staat, maar niet wordt afgebroken toch naar de volgende regel wilt brengen dan gebruik je daarvoor ook niet de zachte return. Nee, je selecteert de spatie na dat laatste woord en vervangt deze door een niet-afbrekende spatie (option-cmd-x). De woorden waartussen deze niet-afbrekende spatie staat zullen voortaan dus altijd samen op dezelfde regel staan.

Overzicht toetsencombinaties:

Als je woorden en zinnen afbreekt, doe het dan in één keer goed. Als er dan later een tekstwijziging plaatsvindt is er niets aan de hand.